Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

Ο ΝΖηλανδικός νεφρίτης- Ρounamu

Η αγγλική λέξη για τον νεφρίτη ( "Jade": εναλλακτική γραφή "Jaid»,όπως και η λέξη "jadeite") προέρχεται (μέσω των γαλλικών "l'ejade" και της Λατινικής "Ilia") από τον ισπανικό όρο "Piedra de ijada" (πρώτη καταγραφή στο 1565) από την φημολογούμενη αποτελεσματικότητά του στη θεραπεία παθήσεων των νεφρών, αλλά βασικά λόγω του σχήματος που έπαιρναν τα γυαλισμένα βότσαλα που εντοπίζονταν αρχικά στις όχθες των ποταμών. Ο όρος Nephrite προήλθε από τις λέξεις "λάπις nephriticus"...
Ο Νεφρίτης (Νephrite) και ο Ιαδεΐτης (jadeite) χρησιμοποιήθηκαν από προϊστορικές περιόδους σαν υλικό σκαλίσματος και εργαλέιο καθημερινής χρήσης.Ο Jadeite έχει παρόμοια σκληρότητα με τον χαλαζία, ενώ ο nephrite είναι κάπως πιο μαλακός.Μόλις τον 19ο αιώνα, ένας Γάλλος μεταλλειολόγος έκρινε ότι ο «νεφρίτης" ήταν στην ουσία δύο διαφορετικά υλικά.
Ανάμεσα στα πρώτα γνωστά έργα τέχνης νεφρίτη, που ανασκάφηκε από προϊστορικές θέσεις σε όλη την Ευρώπη, είναι χάντρες, κουμπιά, και κυλινδρικά σχήματα. Επιπλέον, ο νεφρίτης χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή ακμών τσεκουριών, λογχών, μαχαιριών και άλλων όπλων. Όταν όμως προχώρησε η τεχνολογία στην επεξεργασία των μετάλλων, η ομορφιά του τον κατέστησε πολύτιμο υλικό για στολίδια και διακοσμητικά αντικείμενα.

Το pounamu στην κουλτούρα των Μαορί
Ο Νεφρίτης στη Νέα Ζηλανδία είναι γνωστός ως "pounamu", και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον πολιτισμό Μαορί. Θεωρείται "taonga" (θησαυρός), και ως εκ τούτου προστατεύεται από τη Συνθήκη του Γουαϊτάνγκι, ενώ η εκμετάλλευση του είναι περιορισμένη και τα κοιτάσματα παρακολουθούνται στενά. Βρίσκεται μόνο στο Νότιο Νησί της Νέας Ζηλανδίας, γνωστό ως Te Wai Pounamu στην Μαορί- "Η γη των πράσινων νεφριτένιων νερών", ή Te Wahi Pounamu- "Η χώρα του Νεφρίτη".
Εργαλεία, όπλα και κοσμήματα ήταν κατασκευασμένα από αυτό: τα "patu", πέτρινα γκλομπ-τσεκούρια μικρού μεγέθους (χειρός), και τα Hei-tiki (κρεμαστά κοσμήματα λαιμού με ανθρωπόμορφες παραστάσεις). Αυτά δίνονταν ως δώρα για να σφραγίσουν σημαντικές συμφωνίες ανάμεσα στις φυλές, καθώς περνούν παραδοσιακά από γενιά σε γενιά και θεωρούνται θησαυροί (Ταόνγκα). Τα σχέδια Μαορί είναι ευρέως δημοφιλή ανάμεσα στους ντόπιους και τους τουρίστες, αν και μεγάλες ποσότητες νεφρίτη που χρησιμοποιείται γι' αυτά τα στολίδια, εισάγεται από τον Καναδά και την Κίνα, μιας και η εξόρυξη ΝΖηλανδικού νεφρίτη είναι πολύ περιορισμένη και γίνεται μόνον με ειδική άδεια από τις φυλές και το κράτος, για το λόγο αυτό, η τιμή του είναι πολύ υψηλή...

Πληροφορίες και φωτό, δικές μου και από το νετ...
Δέσποινα Τσαφετοπούλου

Δεν υπάρχουν σχόλια: